Trang chủ

Công tác quản lý hoạt động khai thác vàng trên địa bàn huyện Văn Bàn

10/08/2020

Trong thời gian qua, trên địa bàn huyện Văn Bàn có 02 doanh nghiệp được cấp 03 giấy phép khai thác quặng vàng gốc trên tổng diện tích là 222,03 ha, với tổng trữ lượng khai thác là 470.651 tấn quặng vàng (khoảng 3.038,8 kg vàng) và 616,4 kg vàng, tương ứng tổng khối lượng vàng khoảng 3.655,2 kg vàng kim loại.

Qua quá trình hoạt động khai thác từ khi được cấp giấy phép khai thác năm 2011 và bắt đầu khai thác từ năm 2014 đến nay, đã tạo việc làm cho khoảng 100 lao động và nộp ngân sách Nhà nước 142,04 tỷ đồng. Tuy nhiên, kết quả hoạt động chưa đạt được mục tiêu sản lượng như dự án đã được phê duyệt, cụ thể:

Đối với dự án đầu tư khai thác và tuyển quặng vàng gốc mỏ vàng Minh Lương do Công ty cổ phần vàng Lào Cai (VLC) làm chủ đầu tư, kể từ khi hoạt động đến nay đã khai thác được tổng khối lượng là 36.304,5 tấn quặng nguyên khai (so với trữ lượng được phép khai thác là 246.704 tấn); sản phẩm sau tuyển đạt 388,49 tấn tinh quặng; đã nộp: tiền cấp quyền là 9.157.436.000 đồng, thuế, phí là 112.836.000.000 đồng; đã ký quỹ phục hồi môi trường là 5.120.537.000 đồng. Đến nay không còn nợ ngân sách Nhà nước.

Đối với dự án đầu tư khai thác và tuyển quặng vàng gốc mỏ vàng Sa Phìn và Tsuha do Công ty cổ phần Nhẫn làm chủ đầu tư theo 02 giấy phép (Giấy phép do UBND tỉnh Lào cai cấp với thời hạn là 11 năm, diện tích là 26,03 ha bao gồm 2 khu vực (Sa Phìn: 10,2 ha và Tsuha:15,83 ha; trữ lượng được phép khai thác là 616,4 kg vàng; công suất là 59 kg vàng /năm với hàm lượng 99,9% Au và Giấy phép do Bộ Tài nguyên và Môi trường với thời hạn giấy phép khai thác đến ngày 04/07/2024, diện tích là 84 ha ; Trữ lượng khai thác là 223.947 tấn quặng (chứa 1.288,8 kg vàng). Kết quả kể từ khi hoạt động đến nay, Công ty mới khai thác 12.110 tấn quặng nguyên khai, tuyển luyện được 8,2 kg. Mới nộp ngân sách được 24.748.900.189 đồng (bao gồm thuế tài nguyên, tiền cấp quyền, phí bảo vệ môi trường, thuế phí khác). Đến nay, còn nợ ngân sách nhà nước là 1.430.976.080 đồng, bao gồm: Thuế tài nguyên: 139.824.000 đồng; Phí BVMT: 18.600.000 đồng; Tiền ký quỹ phục hồi môi trường: 1.272.552.080 đồng.

So sánh thực tế với sản lượng theo giấy phép: Hiệu quả đầu tư và khai thác không đạt so với mục tiêu đề ra, trong đó có nghĩa vụ nộp ngân sách nhà nước (từ năm 2015-2019 mới luyện được 05 kg vàng kim loại, từ khi cấp giấy phép đến nay là 8,2 kg vàng kim loại, so với giấy phép được cấp 59 kg vàng kim loại/năm thì chỉ đạt khoảng 1,7%).

Qua quá trình hoạt động của các đơn vị khai thác vàng và công tác quản lý nhà nước cho thấy có một số khó khăn, vướng mắc như:

Việc kiểm soát hoạt động khai thác, nhất là kiểm soát sản lượng khai thác đối với khoáng sản vàng gặp khó khăn.

Do Giấy phép khai thác hết hạn, mỏ vàng Minh Lương đang tạm ngừng hoạt động, nên Công ty CP Vàng Lào Cai không có cơ sở pháp lý để quản lý, bảo vệ và xử lý đối với các trường hợp khai thác trái phép trong phạm vi mỏ đã cấp cho Công ty trước đây, đặc biệt là vùng đệm 127 ha giáp với mỏ vàng Minh Lương, kể từ khi được cấp phép khai thác đến nay, khu vực vùng đệm nằm tiếp giáp với mỏ vàng Minh Lương luôn có tình trạng khai thác trái phép diễn ra, do đây là khu vực chưa được cấp phép khai thác cho đơn vị nào nên việc quản lý gặp rất nhiều khó khăn. Mặc dù UBND huyện Văn Bàn đã nhiều lần xây dựng Kế hoạch truy quét, đẩy đuổi, nhưng sau mỗi đợt truy quét một thời gian khi không có lực lượng bảo vệ thường xuyên duy trì, thì các đối tượng khai thác trái phép lại tái diễn. Các đối tượng khai thác từ nhiều nơi đến và cả người dân địa phương, người tham gia khai thác trái phép có cả người nghiện ma túy, các đối tượng “xã hội đen” từ nơi khác đến nổi cộm, cầm đầu. Tình hình an ninh trật tự xã hội trong thời gian gần đây diễn ra phức tạp

Thủ tục gia hạn, cấp lại hiện nay Công ty đã nộp tại Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam ngày 11/3/2019, nhưng đến nay vẫn chưa được gia hạn. Mặt khác hiện nay, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam yêu cầu làm thủ tục đóng cửa mỏ, sẽ rất khó khăn cho việc thu hồi vốn của Công ty đã đầu tư, nộp tiền cấp quyền nhưng chưa khai thác hết trữ lượng đã nộp. Đặc biệt là công tác quản lý, bảo vệ khoáng sản chưa khai thác sau khi đóng cửa mỏ sẽ rất khó khăn, dễ dẫn đến tình trạng mất an ninh trật tự xã hội trong khu vực.

Để Công tác quản lý tình hình hoạt động đối với các mỏ vàng và bảo vệ khoáng sản chưa khai thác hiệu quả, cần các giải pháp như sau:

Công ty CP Vàng Lào Cai có trách nhiệm quản lý, bảo vệ khu vực đã được cấp giấy phép trước đây và phối hợp với chính quyền địa phương để quản lý, bảo vệ đối với vùng đệm 127 ha giáp ranh với khu vực đã được cấp giấy phép; sớm liên hệ với Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam, Bộ Tài nguyên và Môi trường, hoàn thiện hồ sơ pháp lý, giấy phép khai thác theo quy định. Sau khi được gia hạn giấy phép khai thác mỏ, yêu cầu đơn vị tập trung mọi nguồn lực, đẩy nhanh tiến độ dự án theo quy định.

Công ty Cổ phần Nhẫn cần thực hiện: cam kết kê khai và nộp nghĩa vụ tài chính theo đúng dự án và giấy phép; hoàn thiện thủ tục thuê đất; có trách nhiệm quản lý, bảo vệ khoáng sản trong phạm vi diện tích đã được cấp giấp phép trước đây và phối hợp với lực lượng chức năng, chính quyền địa phương trong việc quản lý, bảo vệ vùng giáp ranh (vùng đệm) khu vực đã được giao quản lý; khẩn trương điều chỉnh thiết kế cơ sở, thiết kế bản vẽ thi công (cả khai thác và chế biến) phù hợp với đúng thực tế đang triển khai và đề nghị cơ quan có thẩm quyền thẩm định theo quy định; rà soát, bố trí đầy đủ các nội quy an toàn, biển chỉ dẫn, cảnh báo, lan can an toàn tại các khu vực có yếu tố nguy hiểm; kê khai và nộp đầy đủ các nghĩa vụ nộp ngân sách Nhà nước theo quy định trong quá trình khai thác, chế biến quặng vàng và quặng vonfram.

UBND huyện Văn Bàn cần: Tiếp tục tổ chức truy quét, xử lý dứt điểm tình trạng khai thác vàng trái phép trong khu vực vùng đệm 127 ha và trong khu vực. Nếu để xảy ra tình trạng khai thác trái phép, yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Văn Bàn chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai.