Ngày Nước thế giới 2022: Hiện trạng trữ lượng và quản lý tài nguyên nước dưới đất (Nước ngầm) trên địa bàn tỉnh Lào Cai
Ngày Nước
thế giới năm 2022 có chủ đề là “Nước ngầm -Biến nguồn tài
nguyên vô hình thành hữu hình”, nhằm thu hút sự chú ý của cộng đồng, tổ chức,
cá nhân đến nguồn tài nguyên nước ngầm (nước dưới đất), là nguồn tài nguyên tưởng
như vô hình nhưng có giá trị quan trọng không kém so với tài nguyên nước mặt,
có ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững.
Nhận thức rõ tầm
quan trọng của nguồn tài nguyên nước ngầm, trong những năm qua, tỉnh Lào Cai đã
triển khai nhiều giải pháp để tăng cường quản lý, bảo vệ nguồn tài nguyên này.
Hưởng ứng chủ đề Ngày Nước thế giới năm 2022, một số nội dung về tài nguyên
nước dưới đất trên địa bàn tỉnh Lào Cai như hiện trạng, tình hình quản lý, khai
thác sử dụng và bảo vệ nước dưới đất sẽ được tổng hợp trong nội dung dưới đây:
Nguồn tài nguyên nước dưới đất tỉnh Lào Cai
Tỉnh Lào Cai có tiềm năng nước dưới đất khá phong phú, tổng
trữ lượng có thể khai thác nước dưới đất toàn tỉnh là 630,18 triệu m3/năm,
lượng nước dưới đất hoàn toàn đáp ứng được nhu cầu khai thác sử dụng cho sinh
hoạt, công nghiệp và du lịch trên địa bàn tỉnh giai đoạn hiện tại và tương lai.
Tuy nhiên, do là một tỉnh miền núi, nước chứa chủ yếu trong các thành tạo khe
nứt, khe nứt – karst nên mức độ chứa nước rất không đồng đều, vì thế cần có những
nghiên cứu chi tiết trước khi đặt các lỗ khoan khai thác nước dưới đất.
Kết quả điều tra thực địa và đánh giá chất lượng nước
theo 76 mẫu phân tích của dự án điều tra, khoanh định vùng hạn chế khai thác
nước dưới đất trên địa bàn tỉnh Lào Cai năm 2019-2020 cho thấy nước dưới đất về
cơ bản đạt quy chuẩn KTQG về nước dưới đất QCVN 09-MT:2015/BTNMT, hầu hết trên
địa bàn tỉnh chưa xảy ra tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng nước dưới đất. Kết quả
điều tra, khảo sát thực địa tại cho thấy hầu như chưa có sự suy giảm mực nước
dưới đất. Số liệu quan trắc tới nay cho thấy rằng mực nước về cơ bản chịu ảnh
hưởng lên xuống theo lượng mưa, không có hiện tượng suy giảm mực nước.
Hiện trạng khai thác tài nguyên nước dưới đất:
-
Hiện trạng khai thác sử dụng nước dưới đất cho sinh hoạt: Trên địa bàn tỉnh Lào
Cai hiện có tổng số 04 công trình khai
thác nước dưới đất phục vụ mục đích sinh hoạt được UBND tỉnh Lào Cai cấp phép,
trong đó có 01 công trình cấp nước sạch tập trung thuộc Công ty nước sạch Lào
Cai có công suất khai thác là 1.000 m3/ngày đêm với 01 giếng khoan tại
phường Pom Hán, thành phố Lào Cai. Ngoài ra, có một số công trình khai thác, sử
dụng nước dưới đất nhỏ lẻ phục vụ cấp nước sinh hoạt cho một số hộ dân và một số
cơ quan tổ chức trên địa bàn tỉnh với tổng lượng khai thác 340 m3/ngày
đêm.
Ảnh 1-4
Khảo sát công trình khai thác nước dưới đất phục vụ sinh hoạt của Chi nhanh mỏ
tuyển đồng Sin Quyền, Bát Xát
-
Hiện trạng khai thác, sử dụng nước dưới đất trong sản xuất nông nghiệp: Theo
Quyết định phê duyệt kết quả thực hiện Bộ chỉ số theo dõi, đánh giá nước sạch và
vệ sinh môi trường nông thôn trên địa bàn tỉnh Lào Cai, báo cáo rà soát, điều
chỉnh, bổ sung quy hoạch cấp nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh Lào
Cai đến năm 2020, trên phạm vi toàn tỉnh Lào Cai có khoảng trên 322 công trình
cấp nước sạch, khai thác từ nguồn nước dưới đất phục vụ cho sinh hoạt nông
thôn, với tổng lưu lượng khai thác khoảng hơn 11 nghìn m3/ngày và có
khoảng 32.700 công trình khai thác nhỏ lẻ (trong đó khoảng 31.800 công trình giếng
đào và khoảng 887 giếng khoan).
-
Hiện trạng khai thác, sử dụng nước dưới đất phục vụ sản xuất công nghiệp: hiện
nay tỉnh Lào Cai có 01 công trình được cấp giấy phép khai thác, sử dụng nước dưới
đất phục vụ cấp nước cho sản xuất công nghiệp với công suất khoảng 30 m3/ngày
đêm thuộc nhà máy chế biến rau quả xuất khẩu Mường Khương, xã Lùng Vai, huyện
Mường Khương.
Hiện trạng quản lý tài nguyên nước dưới đất tỉnh Lào
Cai:
Trong
những năm qua, công tác quản lý bảo vệ tài nguyên nước dưới đất trên địa bàn
tỉnh đã được quan tâm thực hiện đạt được những kết quả như sau:
-
Đối với việc ban hành và tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật: Sở Tài
nguyên và Môi trường tỉnh Lào Cai đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Quyết định
số 66/2014/QD-UBND ngày 14/11/2014 Quy định một số nội dung quản lý tài nguyên
nước trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Trong đó, các quy định về quản hoạt động khai
thác nước dưới đất được quy định tại các điều từ điều 16 – 19, trách nhiệm quản
lý tài nguyên nước của các Sở, ban, ngành, UBND các huyện, UBND các xã được quy
định tại các điều từ điều 20 – 23.
-
Đối với công tác cấp phép khai thác tài nguyên nước: Tính đến hết năm 2021,
UBND tỉnh đã cấp tổng số 18 giấy phép khai thác nước dưới đất, cấp lại 04 giấy
phép, gia hạn 01 giấy phép khai thác nước dưới đất và cấp phép 03 giấy phép
hành nghề khoan nước dưới đất. Tính đến hết tháng 3 năm 2022, UBND tỉnh đã cấp
phép 74 giấy phép xả nước thải vào nguồn nước. Trong quá trình thẩm định các hồ
sơ cấp phép khai thác nước dưới đất, xả nước thải, cơ quan thẩm định luôn xem
xét, đánh giá kỹ các yếu tố và khả năng ảnh hưởng của công trình khai thác, xả
nước thải đối với tài nguyên nước mặt, nước dưới đất của khu vực, đảm bảo khai
thác, sử dụng bền vững và bảo vệ tài nguyên nước.
-
Đối với công tác quy hoạch: Quy hoạch tài nguyên nước tỉnh Lào Cai giai đoạn 2014-
2020, tầm nhìn đến năm 2030 được ban hành kèm theo Quyết định số 169/QĐ-UBND
ngày 14/01/2014 của UBND tỉnh Lào Cai. Hiện nay Quy hoạch tài nguyên nước giai
đoạn tiếp theo đang được tích hợp chung trong quy hoạch của tỉnh Lào Cai và
đang trong giai đoạn hoàn thiện, dự kiến được ban hành trong năm 2022.
-
Về công tác điều tra cơ bản tài nguyên nước, Sở Tài nguyên và Môi trường đã
tham mưu UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 251/KH-UBND ngày 31/5/2021 về điều tra
cơ bản tài nguyên nước tỉnh Lào Cai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, trong
đó định hướng đến năm 2030 sẽ hoàn thành các nhiệm vụ: Điều tra, đánh giá tổng
hợp tài nguyên nước dưới đất, tìm kiếm, phát hiện tài nguyên nước dưới đất tỷ
lệ 1:50.000 đến 1:25.000 đối với nguồn nước liên tỉnh và nội tỉnh; tìm kiếm,
đánh giá, xác định được các vị trí có triển vọng khai thác nước dưới đất để
phục vụ cấp nước sinh hoạt thuộc các xã đặc biệt khó khăn và vùng biên giới;
xác định khả năng bổ sung nhân tạo nước dưới đất...
- Năm 2020, UBND tỉnh Lào Cai đã phê duyệt
danh mục vùng hạn chế khai thác nước dưới đất tỉnh Lào Cai, theo đó trên toàn
tỉnh có 317 vùng hạn chế khai thác nước dưới đất, trong đó chia ra theo vùng
hạn chế 1 có 274 vùng, diện tích 45.809 ha, vùng hạn chế 3 có 43 vùng, diện tích 8.576 ha; vùng hạn chế hỗn hợp có 18
vùng với diện tích là 3.336ha.
- Để phục vụ theo dõi hiện trạng nguồn nước dưới đất
trên địa bàn tỉnh, theo nội dung nhiệm vụ tại Đề án số 10-ĐA/TU về tăng cường
quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với BĐKH giai đoạn 2015-2020
của Tỉnh ủy Lào Cai, Sở Tài nguyên và Môi trường đã được UBND đầu tư và giao
quản lý vận hành 03 trạm quan trắc tài nguyên nước tự động liên tục, trong đó
có 03 trạm nước mặt và 03 trạm quan trắc nước dưới đất. Dự kiến trong giai đoạn
2020-2025 sẽ tiếp tục đầu tư xây dựng thêm 04 trạm quan trắc tài nguyên nước trong
đó có 01 trạm quan trắc nước dưới đất để đảm bảo mạng lưới quan trắc theo Quyết
định số 169/QĐ-UBND của UBND tỉnh Lào Cai.
Ảnh 5: Trạm quan trắc nước dưới đất tại vị trí mỏ tuyển đồng Sin
Quyền, huyện Bát Xát
Kế hoạch trong giai đoạn tiếp
theo để tăng cường quản lý, bảo vệ tài nguyên nước dưới đất trên địa bàn tỉnh
Lào Cai:
- Tuyên truyền, phổ biến các quy định pháp luật về vùng hạn chế khai thác,
vùng đăng ký khai thác nước dưới đất đến toàn thể người dân, triển khai giám
sát thực hiện tới các đơn vị, địa phương trên toàn tỉnh;
- Tăng cường công tác quản lý nhà nước về Tài nguyên nước ở các cấp, đặc
biệt là ở địa phương trong công tác giám sát, phát hiện kịp thời hành vi vi
phạm pháp luật về Tài nguyên nước;
- Thực hiện đẩy mạnh công tác quản lý, cấp phép trong lĩnh vực Tài nguyên
nước theo đúng các quy định hiện hành;
- Tăng cường công tác điều tra cơ bản tài nguyên nước phục vụ cung cấp
thông tin số liệu chính xác, kịp thời phục vụ công tác quản lý;
- Nghiên cứu tổ chức triển khai thực hiện một số dự án, đề tài khoa học ưu
tiên như Thiết lập mạng lưới quan trắc nước dưới đất tỉnh Lào Cai, các dự án
về tăng cường năng lực, thiết bị, công cụ phục vụ công tác quản lý Tài nguyên
nước ở các cấp. Dự án Điều tra đánh giá, khoanh định khu vực, tầng chứa
nước có khả năng dự trữ và bổ sung nhân tạo nước dưới đất; khoanh định khu vực
phòng hộ vệ sinh và phát triển nguồn nước dưới đất đảm bảo sự phát triển bền
vững./.
Lê Na