Phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước là một trong những nội dung  được Tỉnh ủy, UBND tỉnh đặc biệt quan tâm chỉ đạo. Từ năm 2021 đến nay, UBND tỉnh đã phân cấp, ủy quyền cho Sở Tài nguyên và Môi trường thực hiện 03 nội dung về lĩnh vực đất đai, bảo vệ môi trường. Sau khi được phân cấp thực hiện, Sở đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan; chỉ đạo các phòng, đơn vị trực thuộc Sở thực hiện tốt các nội dung đã được phân cấp, ủy quyền. Qua đó, đã tạo điều kiện thuận lợi cho đơn vị, địa phương trong thực thi nhiệm vụ, cho tổ chức, công dân khi thực hiện các giao dịch với cơ quan nhà nước.

Đối với nội dung UBND tỉnh phân cấp ủy quyền cho UBND các huyện, thị xã, thành phố thực hiện thu hồi đất đối với trường hợp thuộc thẩm quyền của  UBND tỉnh Lào Cai theo quy định tại khoản 3 Điều 66 Luật Đất đai năm 2013 (thời gian ủy quyền đến hết ngày 31/12/2023): Từ khi được phân cấp ủy quyền đến nay, UBND các huyện, thị xã, thành phố đã chủ động triển khai thực hiện các quy định về trình tự, thủ tục thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo đúng quy định của Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành; tổ chức thực hiện việc chỉnh lý biến động hồ sơ địa chính để quản lý theo đúng quy định của pháp luật đối với 37 dự án với tổng diện tích đất thu hồi là 18,36 ha của 41 tổ chức. Trong quá trình thực hiện, Sở thường xuyên trao đổi, đôn đốc, hướng dẫn các huyện, thị xã, thành phố thực hiện nội dung được ủy quyền. Việc ủy quyền này đã tạo điều kiện thuận lợi cho địa phương và các chủ đầu tư dự án chủ động trong việc xây dựng kế hoạch thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, cắt giảm thủ tục hành chính có liên quan, đẩy nhanh tiến độ thực hiện công tác giải phóng mặt bằng các công trình, dự án.

Đối với nội dung phân cấp thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) đối với các dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh thuộc thẩm quyền thẩm định của UBND tỉnh theo quy định tại khoản 3 Điều 55 Luật Bảo vệ môi trường: Từ ngày 01/01/2022, Sở Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì tổ chức thẩm định báo cáo ĐTM theo phân cấp đối với 42 dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh. Công tác thẩm định các hồ sơ báo cáo ĐTM được thực hiện đảm bảo theo quy định tại Điều 34, Điều 38 Luật Bảo vệ môi trường và quy trình, thời gian giải quyết thủ tục hành chính quy định tại Quyết định số 915/QĐ-UBND ngày 04/5/2022 của UBND tỉnh về phê duyệt 06 quy trình nội bộ trong giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) lĩnh vực bảo vệ môi trường thuộc phạm vi chức năng quản lý của Sở Tài nguyên và Môi trường.

Việc phân cấp cho Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì tổ chức thẩm định báo cáo ĐTM đối với các dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh đã cắt giảm một bước trong quy trình giải quyết TTHC “Thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường”, theo đó, đã đảm bảo thời gian giải quyết TTHC sau khi cắt giảm từ 50 ngày xuống còn 32 ngày, không phát sinh hồ sơ chậm muộn trong quá trình xử lý, thẩm định, thuận lợi hơn cho các tổ chức, cá nhân khi thực hiện TTHC. Bên cạnh đó, góp phần nâng cao được trách nhiệm, vai trò quản lý, phát huy quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của cơ quan chuyên môn trong việc thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước theo quy định của pháp luật.

Đối với nội dung phân cấp ủy quyền cho Sở Tài nguyên và Môi trường cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất lần đầu cho các tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thực hiện dự án đầu tư, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao theo quy định tại Khoản 1 Điều 105 Luật Đất đai năm 2013 (trừ dự án nhà ở thương mại, dự án khu đô thị)(thời gian ủy quyền đến hết ngày 31/12/2023): Sở Tài nguyên và Môi trường đã giao cho Văn phòng Đăng ký đất đai thực hiện việc cấp Giấy chứng nhận (GCN) quyền sử dụng đất lần đầu theo ủy quyền bắt đầu từ ngày 14/10/2021. Tính đến hết tháng 7/2023, Văn phòng Đăng ký đất đai đã thực hiện việc cấp GCN quyền sử dụng đất được 261 giấy cho 213 tổ chức. Thực hiện cấp GCN quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo nội dung được ủy quyền đảm bảo đúng quy định của pháp luật đất đai. Việc ủy quyền này đã “cắt giảm” được các bước trong quy trình giải quyết TTHC “Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho người đã đăng ký quyền sử dụng đất lần đầu” đối với trường hợp được ủy quyền mà vẫn đảm bảo theo quy định của pháp luật; giúp đơn vị chủ động hơn trong việc giải quyết TTHC, nâng cao vai trò trách nhiệm của đơn vị trong việc giải quyết TTHC, giảm tỷ lệ hồ sơ chậm muộn.

Ảnh. Đoàn giám sát của HĐND tỉnh làm việc với Sở TNMT về nội dung phân cấp

Việc phân cấp thẩm quyền của UBND tỉnh cho Sở Tài nguyên và Môi trường thực hiện đã được Đoàn giám sát của Hội đồng nhân dân tỉnh đánh giá cao những kết quả đã đạt được. Sau khi phân cấp đã phát huy được tính chủ động, sáng tạo của cơ quan, đơn vị, địa phương trong công tác tham mưu quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường trên địa bàn tỉnh; phục vụ tốt hơn nhu cầu của các tổ chức và nhân dân trong thực hiện các giao dịch với nhà nước. Thực hiện phân cấp gắn với giải quyết hồ sơ công việc, công tác cải cách thủ tục hành chính đã giảm phiền hà, giải quyết nhanh gọn thủ tục cho công dân và doanh nghiệp trong lĩnh vực đất đai và bảo vệ môi trường. Việc ủy quyền cho Sở và địa phương một số lĩnh vực thuộc phạm vi tham mưu đã góp phần giảm thời gian, khối lượng công việc cho UBND tỉnh.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện phân cấp, phân quyền tại Sở vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc như: Hiện nay, các cơ quan Trung ương đang soạn thảo, sửa đổi một số Luật và các văn bản dưới Luật hướng dẫn công tác quản lý nhà nước tại địa phương (như Luật Đất đai 2013, Luật Khoáng sản năm 2010). Trong thời gian chuyển đổi sang quy định mới, một số nội dung đề nghị phân cấp phải chờ hướng dẫn của Trung ương nên chưa đủ cơ sở để thực hiện phân cấp. Một số quy định trong Luật và các văn bản hướng dẫn thi hành chưa quy định rõ ràng việc phân cấp cho đơn vị, địa phương thực hiện nên khó khăn cho việc đề xuất phân cấp, phân quyền (như Luật Bảo vệ môi trường 2020).

Trong thời gian tới, để thực hiện hiệu quả các nội dung đã được phân cấp, phân quyền và tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước đối với các lĩnh vực của ngành theo tinh thần Nghị quyết số 04/NQ-CP ngày 10/01/2022 của Chính phủ, Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ tiếp tục rà soát , đề xuất UBND tỉnh các nội dung phân cấp, phân quyền đối với các lĩnh vực của ngành nhưng vẫn đảm bảo quy định của pháp luật gắn với cải cách thủ tục hành chính, góp phần đẩy nhanh tiến độ nhiệm vụ được giao, tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức, cá nhân khi tham gia vào hoạt động quản lý nhà nước. Đồng thời, phối hợp với các đơn vị, địa phương tham mưu cho UBND tỉnh giải quyết các khó khăn, vướng mắc liên quan đến các nội dung đã được phân cấp, ủy quyền theo chức năng và thẩm quyền.

Tuyết Nhung