Chi cục Bảo vệ môi trường được thành lập theo Quyết định số 3977/QĐ-UBND ngày 23/12/2008 của UBND tỉnh Lào Cai trên cơ sở Phòng Quản lý Môi trường, ra đời sau 05 năm thành lập Sở Tài nguyên và môi trường tỉnh Lào Cai.

Trên chặng đường 20 năm xây dựng và phát triển của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lào Cai, Chi cục Bảo vệ môi trường (BVMT) đã từng bước trưởng thành và ghi những dấu mốc quan trọng trong công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh.

Với chức năng là cơ quan tham mưu cho UBND tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường về lĩnh vực quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường, sau 15 năm thành lập và hoạt động, Chi cục BVMT đã từng bước trưởng thành về bộ máy, chức năng từng bước được kiện toàn với 02 phòng chuyên môn (Phòng Kiểm soát ô nhiễm và Phòng Tổng hợp - Đánh giá tác động môi trường) và 12 cán bộ công chức. Trình độ cán bộ không ngừng được nâng cao, thời điểm ban đầu từ 100% là đại học và trung cấp, hiện đã có 01 tiến sĩ, 09 thạc sỹ và 02 đại học.

Trong thời gian qua, toàn thể cán bộ, công chức của Chi cục đã không ngừng phấn đấu, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Kết quả nổi bật là công tác tham mưu xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật, Chi cục đã tham mưu và phối hợp tham mưu cho Sở trình Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ban hành nhiều Nghị quyết, Chỉ thị, Chương trình hành động, kế hoạch, văn bản chỉ đạo điều hành về công tác bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, quản lý đa dạng sinh học, tạo hành lang chính sách, pháp lý cơ bản đầy đủ đáp ứng tốt yêu cầu công tác quản lý nhà nước. Trong đó, đáng ghi nhận là Nghị quyết số 09-NQ/TU ngày 25/4/2013 của Tỉnh ủy về đẩy mạnh công tác quản lý Nhà nước về bảo vệ môi trường, chủ động ứng phó với BĐKH để xây dựng tỉnh Lào Cai phát triển nhanh và bền vững giai đoạn 2013 - 2015 và định hướng đến năm 2020, Tỉnh ủy đã đặt ra  mục tiêu “Tạo sự chuyển biến căn bản trong nhận thức của cộng đồng và trong công tác quản lý, bảo vệ môi trường, khắc phục những hạn chế, yếu kém, đẩy mạnh công tác bảo vệ môi trường nhằm ngăn ngừa, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, suy giảm đa dạng sinh học, ứng phó với biến đổi khí hậu và cải thiện môi trường khu vực nông thôn, bảo đảm cho tỉnh Lào Cai phát triển bền vững: có kinh tế phát triển nhanh, môi trường cảnh quan, tự nhiên tốt, nâng cao chất lượng cuộc sống cho nhân dân”, đây là tiền đề để các cấp ngành ngày càng có sự quan tâm và đầu tư cho công tác bảo vệ môi trường.

Trên cơ sở Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Lào Cai lần thứ XV, nhiệm kỳ 2015-2020 và Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Lào Cai lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2020-2025, Chi cục đã phối hợp với các phòng, đơn vị trực thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu cho Tỉnh uỷ ban hành Đề án số 10-ĐA/TU ngày 27/11/2015 về việc tăng cường công tác quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu trên địa bàn tỉnh Lào Cai, giai đoạn 2016-2020 và Đề án số 09-ĐA/TU ngày 11/12/2020 về việc tăng cường quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu trên địa bàn tỉnh Lào Cai, giai đoạn 2020-2025... Thông qua các Nghị quyết, Đề án trọng tâm đã thể hiện được quan điểm chỉ đạo thống nhất, quyết tâm cao của cấp uỷ đảng, chính quyền tỉnh Lào Cai đối với công tác bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu.

Công tác đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác bảo vệ môi trường các cấp không ngừng được thực hiện. Định kỳ hàng năm, đều tổ chức các lớp tập huấn nhằm bồi dưỡng kiến thức cho đội ngũ cán bộ cấp xã và cấp huyện. Trong 15 năm qua, đã tổ chức trên 70 lớp tập huấn quản lý nhà nước về BVMT cho trên 5.000 cán bộ công chức, viên chức, người lao động và cộng đồng dân cư trên địa bàn, cơ bản góp phần nâng cao nhận thức và cộng đồng về bảo vệ môi trường.

Công tác tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật được thực hiện thường xuyên và từng bước nâng cao chất lượng. Các hoạt động truyền thông được tổ chức với nhiều hình thức đa dạng, thu hút sự quan tâm, ủng hộ của đông đảo cộng đồng và các phương tiện báo chí, truyền thông. Hàng năm, Chi cục đều tham mưu UBND tỉnh tổ chức các hoạt động hưởng ứng các ngày lễ về môi trường, điển hình: năm 2016, Chi cục đã tham mưu cho Sở TNMT, UBND tỉnh phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức thành công Ngày môi trường Thế giới cấp Quốc gia tại tỉnh Lào Cai; Năm 2018, đã tham mưu UBND tỉnh tổ chức chuỗi sự kiện hưởng ứng Tháng hành động vì môi trường tại thị xã Sa Pa, huyện Bảo Thắng, huyện Bắc Hà, tổ chức Chiến dịch “Ngàn chữ ký, Triệu quyết tâm BVMT”; Năm 2020, tham mưu UBND tỉnh tổ chức Lễ phát động hưởng ứng Chiến dịch làm cho thế giới sạch hơn và trao giải thưởng môi trường tỉnh Lào Cai, ký cam kết “Cùng chung tay hành động nhằm giảm thiểu ô nhiễm nhựa và ni lông”; Năm 2022, tham mưu UBND tỉnh tổ chức Lễ phát động Tháng hành động vì môi trường; Trồng cây hưởng ứng sáng kiến của Thủ tướng Chính phủ về trồng 1 tỷ cây xanh...

Trước thực trạng ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng, Chi cục Bảo vệ môi trường đã chủ động nâng cao hiệu quả hoạt động chuyên môn. Trong đó đặc biệt quan tâm thực hiện tốt công tác thẩm định hồ sơ pháp lý về BVMT. Công tác thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường được thắt chặt quản lý ngay từ khâu tiếp nhận hồ sơ. Trong giai đoạn 2008 - 2023, Chi cục đã thẩm định và trình UBND tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường phê duyệt trên 700 hồ sơ pháp lý về bảo vệ môi trường.

Công tác kiểm soát ô nhiễm trên địa bàn tỉnh từng bước chủ động hơn, qua đó đã dần kiểm soát được các điểm nóng về môi trường; chất lượng môi trường đô thị được duy trì ổn định; chất lượng môi trường nông thôn được cải thiện thông qua việc tổ chức triển khai và thực hiện có hiệu quả chương trình xây dựng nông thôn mới; chất lượng môi trường công nghiệp được kiểm soát. Nếu giai đoạn trước năm 2008, cơ bản các hoạt động và yêu cầu về bảo vệ môi trường còn manh mún, nhỏ lẻ, thì đến nay, các chỉ tiêu về bảo vệ môi trường được quan tâm đẩy mạnh, tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt đô thị được thu gom, xử lý tăng từ 70% lên 95%; 100% các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh có hệ thống xử lý nước thải tập trung; các bệnh viện tuyến tỉnh, huyện được đầu tư nâng cấp hệ thống xử lý chất thải y tế nguy hại, đưa tổng lượng chất thải rắn y tế nguy hại được xử lý đạt 100%; tổ chức xử lý lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, di dời các cơ sở gây ô nhiễm môi trường ra khỏi khu dân cư (nhà máy xi măng Lào Cai), xóa bỏ các lò gạch thủ công từ năm 2012, di dời các hộ dân nằm trong vòng bán kính bị ảnh hưởng bởi hoạt động sản xuất của KCN Tằng Loỏng, kiểm soát chặt chẽ các biện pháp BVMT của các cơ sở sản xuất kinh doanh trên địa bàn; Tổ chức lắp đặt và hoàn thiện hạ tầng, hệ thống tiếp nhận số liệu quan trắc tự động, liên tục (khí thải, nước thải); Thành lập tổ giám sát 24/24 giờ, tăng cường hoạt động kiểm tra, kiểm soát ô nhiễm...

Mặc dù trong giai đoạn vừa qua, trên địa bàn tỉnh vẫn còn xảy ra một số sự cố môi trường đã ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt của cộng đồng dân cư (Ô nhiễm môi trường KCN Tằng Loỏng; sự cố hóa chất của  công ty Hóa chất Đức Giang; Sự cố tràn và vỡ đập bãi thải Gyps của nhà máy sản xuất DAP số 2 của Công ty Cổ phần DAP số 2 - Vinachem...). Tuy nhiên, Chi cục đã nỗ lực tham mưu giải quyết các sự cố, điểm nóng về môi trường. Tham mưu triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn, Đề án giảm thiểu ô nhiễm môi trường do chất thải nhựa trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2020-2025. Đồng thời chủ động phối hợp với các sở/ngành, UBND các huyện/thành phố tổ chức kiểm tra việc chấp hành các quy định phấp luật về bảo vệ môi trường của trên 1.000 cơ sở sản xuất kinh doanh trên địa bàn. Qua các cuộc thanh, kiểm tra đã đôn đốc, hướng dẫn các doanh nghiệp hoàn thiện các thủ tục hồ sơ pháp lý về BVMT; đồng thời cũng phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật của các doanh nghiệp.

Có thể khẳng định rằng, trong chặng đường 20 năm xây dựng và phát triển của ngành Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lào Cai, Chi cục Bảo vệ môi trường đã có những đóng góp quan trọng. Dù còn nhiều khó khăn, thách thức, song Chi cục Bảo vệ Môi trường đã luôn đoàn kết, thống nhất, nỗ lực hết mình để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, từng bước đưa công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường đi vào nề nếp, ổn định, hiệu quả. Công tác bảo vệ môi trường đang dần đi vào đúng vị thế vốn có trong tiến trình phát triển - trở thành một trong ba trụ cột của phát triển bền vững.

Từ những nỗ lực và đóng góp trong công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường cũng như trong thành công chung của ngành Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lào Cai, Chi cục Bảo vệ môi trường đã vinh dự được nhận Bằng khen của Bộ Tài nguyên và Môi trường năm 2016; Cờ thi đua của UBND tỉnh năm 2015, 2021; Bằng khen của UBMTTQ Việt Nam tỉnh Lào Cai năm 2021, 2022.

Trong bối cảnh tỉnh Lào Cai đang trên đà phát triển, môi trường tỉnh ta đang chịu nhiều áp lực lớn từ phát triển kinh tế - xã hội, công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường đang đối diện với không ít những khó khăn, thách thức. Để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao trong thời gian tới, Chi cục Bảo vệ môi trường xác định tập trung vào những nhiệm vụ trọng tâm sau:

Một là, Chú trọng tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm chấp hành pháp luật về BVMT cho mọi tổ chức và công dân.

Hai là, Chú trọng công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí sắp xếp, luân chuyển cán bộ, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức đảm bảo năng lực thực hiện nhiệm vụ ngày càng nặng nề, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới.

Ba là, Nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về BVMT. Kịp thời tham mưu các văn bản chỉ đạo điều hành trọng tâm, trọng điểm có gắn với các vấn đề nóng, nổi cộm có diễn biến phức tạp (xử lý chất thải rắn công nghiệp, bảo vệ môi trường lưu vực sông, cải tạo phục hồi môi trường trong khai thác khoáng sản...).

Bốn là, Tập trung chuyên môn sâu trong các hoạt động thẩm định hồ sơ pháp lý về bảo vệ môi trường, đặc biệt đối với các dự án trong KCN Tằng Loỏng, dự án chiếm dụng/chuyển đổi diện tích đất rừng tự nhiên, dự án liên quan đến sử dụng công nghệ và phát sinh dòng thải tiềm ẩn nguy cơ cao gây ô nhiễm môi trường.

Năm là, Ứng dụng công nghệ thông tin trong viện theo dõi diễn biến chất lượng môi trường. Tăng cường công tác kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về BVMT, xử lý kịp thời đơn thư khiếu nại về ô nhiễm môi trường.

Mười lăm năm qua là một chặng đường chưa dài, song Chi cục Bảo vệ môi trường đã có những đóng góp quan trọng vào sự nghiệp phát triển của ngành Tài nguyên và Môi trường nói riêng và của tỉnh Lào Cai nói chung.

Giai đoạn tới, nhiệm vụ đặt ra với Chi cục bảo vệ môi trường còn rất nặng nề và khó khăn, song, với sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Đảng ủy, Ban Giám đốc Sở, sự phối hợp/giúp đỡ của các phòng, đơn vị trực thuộc Sở, với tinh thần đoàn kết, sáng tạo của đội ngũ cán bộ, công chức, Chi cục Bảo vệ môi trường sẽ quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, thách thức tiếp tục nâng cao hiệu quả, hiệu lực quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường, chung tay xây dựng ngành TNMT tỉnh Lào Cai đáp ứng yêu cầu của công cuộc đổi mới, góp phần xây dựng tỉnh Lào Cai phát triển nhanh và bền vững./.

Theo Bản tin Tài nguyên và Môi trường.