Chương trình xây dựng nông thôn mới là một chương trình trọng tâm của Nghị quyết số 26-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khoá X, Nghị quyết toàn diện nhất về phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn từ trước tới nay.

Qua 05 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về Xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Lào Cai đã thu được những kết quả đáng khích lệ, đó là sự vào cuộc tích cực của các cấp, các ngành và toàn thể hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở, đặc biệt là khơi dậy được sự đồng thuận của toàn thể cộng đồng dân cư nông thôn từ đó đã tạo sự lan tỏa và phát huy được sức mạnh đoàn kết, tính chủ động, sáng tạo trong thực hiện, làm thay đổi căn bản quan điểm, cách nghĩ, cách làm của phần lớn cư dân nông thôn thông qua công tác tuyên truyền, vận động gia đình, cộng đồng tự nguyện hiến công lao động, đất đai, vật tư, tiền mặt, ... để xây dựng nông thôn mới; qua phong trào xây dựng Nông thôn mới đã tạo ra nhiều nhân tố mới, nhiều gương điển hình tiên tiến, nhiều địa phương trong tỉnh đã có chuyển biến tích cực trong sản xuất nông nghiệp; năng suất, chất lượng nhiều loại cây trồng, vật nuôi được nâng lên góp phần quan trọng vào công cuộc xóa đói giảm nghèo, bộ mặt nông thôn từng bước được cải thiện, đổi mới.

Nhằm phát huy kết quả đạt được trong thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới tỉnh Lào Cai giai đoạn 2011-2015; để góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ của Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Lào Cai lần thứ XV và đẩy mạnh tiến độ triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh, Tỉnh ủy Lào Cai đã ban hành Đề án “Xây dựng Nông thôn mới tỉnh Lào Cai giai đoạn 2016 - 2020”.

Qua một năm triển khai thực hiện Đề án, đã tiếp tục tạo sự chuyển biến mạnh mẽ diện mạo khu vực nông thôn. Chương trình xây dựng nông thôn mới tiếp tục được Tỉnh ủy, UBND tỉnh Lào Cai quan tâm chỉ đạo. Nhiều công trình tiếp tục được đầu tư, nâng cấp nhất là hạ tầng phục vụ sản xuất công tích. Công tác đào tạo, tập huấn cho cán bộ công tác xây dựng nông thôn mới được coi trọng. Các huyện, thành phố có cơ chế chính sách hỗ trợ xây dựng mô hình phát triển sản xuất đem lại hiệu quả, từng bước nâng cao thu nhập cho nông dân. Dồn điền đổi thửa gắn với quy hoạch lại đồng ruộng và triển khai xây dựng cánh đồng mẫu tiếp tục được triển khai và đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Giao thông nông thôn được cải thiện, năm 2016, toàn tỉnh đã thi công được 520,83 km đường giao thông, đến nay 100% số xã có đường bê tông hoặc rải nhựa đến trung tâm xã, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương hàng hóa, phát triển kinh tế xã hội.

Sản xuất nông lâm nghiệp tiếp tục giữ được mức tăng trưởng ổn định, từng bước mở rộng các vùng sản xuất hàng hóa, phát triển mạnh sản xuất ứng dụng công nghệ cao; tích cực đẩy mạnh áp dụng, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất; các địa phương trong tỉnh đặc biệt quan tâm việc tổ chức liên kết sản xuất, mời gọi các Doanh nghiệp vào liên kết sản xuất với người dân đem lại hiệu quả cao, toàn tỉnh hiện có khoảng 590 ha sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và trên 1.200 ha sản xuất ứng dụng một phần công nghệ cao. Năng suất chất lượng của cây trồng, vật nuôi được nâng lên. Giá trị sản xuất nông lâm nghiệp trên một đơn vị diện tích đất canh tác tăng cao, năm 2016 ước đạt 56,9 triệu/ha, tăng 5,5 triệu so với với 2015; tổng sản lượng lương thực có hạt ước đạt 293,8 nghìn tấn, tăng 12 nghìn tấn so với năm 2015.

Thu nhập bình quân đầu người/năm khu vực nông thôn được nâng lên, ước tính đạt 15,7 triệu đồng/người/năm, tăng 2,5 triệu so với năm 2015. Đời sống của người dân khu vực nông thôn được cải thiện rõ rệt, tỉ lệ hộ nghèo giảm nhanh, năm 2016 tỉnh Lào Cai giảm được 5,5% hộ nghèo tương ứng trên 6.500 hộ, giảm xuống còn 28,8%.

Môi trường khu vực nông thôn đã được cải thiện, đặc biệt là vấn đề rác thải khu dân cư được quan tâm xử lý, năm 2016 toàn tỉnh đã xây dựng được 7.028 nhà tiêu hợp vệ sinh, 7.631 chuồng trại gia súc hợp vệ sinh, đào mới được 12.861 hố rác, triển khai mới và duy trì 195 mô hình nhà sạch vườn đẹp…

Công tác giáo dục và đào tạo nghề cho lao động nông nghiệp, nông thôn được quan tâm triển khai thực hiện, tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THCS đạt 92%, tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THCS tiếp tục được học trung học (phổ thông, bổ túc, học nghề) đạt 73%, tỷ lệ lao động qua đào tạo khu vực nông thôn ước tính đạt 38%. An sinh xã hội ngày càng được đảm bảo, dân chủ ở cơ sở được phát huy.

Tiến độ triển khai thực hiện các tiêu chí trong xây dựng Nông thôn mới năm 2016 cơ bản đảm bảo kế hoạch: có 11 tiêu chí đạt 100% Kế hoạch (KH), trong đó tiêu chí thủy lợi vượt kế hoạch (104,62%), 3 tiêu chí đạt trên 90% KH , 02 tiêu chí đạt trên 80% KH, 02 tiêu chí đạt 75% so với kế hoạch 2016, 01 tiêu chí đạt 66,6% là tiêu chí điện.

Có thể khẳng định, phong trào xây dựng Nông thôn mới thời gian qua thực sự là một phong trào cách mạng sâu rộng, huy động được sự tham gia của toàn dân. Thành công và kết quả đạt được cũng vì mục tiêu cuối cùng là xây dựng đời sống mới, chăm lo lợi ích thiết thực, nhiều mặt cho người nông dân.

Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được thì tiến độ triển khai các công trình, việc thẩm định và phê duyệt dự toán tại cấp huyện còn chậm, huy động nguồn vốn xã hội hóa khó khăn, kiến thức và phương pháp tổ chức xây dựng nông thôn mới của đội ngũ cán bộ cơ sở còn hạn chế…

Mục tiêu cụ thể được xác định trong giai đoạn 2016-2020 là phấn đấu đến hết năm 2020, toàn tỉnh Lào Cai có 50 xã đạt chuẩn nông thôn mới, đạt 34,97%, (giai đoạn 2016-2020 là 30 xã), bình quân mỗi xã đạt 14,1 tiêu chí nông thôn mới. Các xã đạt chuẩn xã nông thôn mới là các xã hoàn thành chương trình 135.

Để cụ thể hóa được mục tiêu trên, nhiều nhiệm vụ, giải pháp đã được đề ra, trong đó có việc tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ và cư dân nông thôn, nâng cao chất lượng các phong trào thi đua xây dựng nông thôn mới; cơ bản hoàn thành hệ thống cơ sở hạ tầng thiết yếu trên địa bàn; phát triển sản xuất gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập cho cư dân nông thôn. Tiếp tục mở rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp hàng hóa, đẩy mạnh liên kết với doanh nghiệp sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Tạo môi trường thuận lợi cho hợp tác công - tư trong sản xuất hàng hóa, đảm bảo mối liên kết bền vững, ổn định đầu ra cho sản phẩm. Cùng với đó là tạo chuyển biến rõ nét về vệ sinh, môi trường, cảnh quan nông thôn theo hướng xanh-sạch-đẹp; tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả các tiêu chí nông thôn mới đối với các xã, huyện đã được công nhận đạt chuẩn; huy động đa dạng và sử dụng hiệu quả các nguồn lực cho chương trình; đẩy mạnh phong trào thi đua “Chung sức xây dựng nông thôn mới”, khen thưởng kịp thời và xứng đáng cho các tập thể làm tốt, các cá nhân, tổ chức có đóng góp tích cực, hiệu quả cho Chương trình./.