Thực hiện chính sách pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh

10/03/2023

Thực hiện Luật Đất đai năm 2013, tỉnh Lào Cai đã tích cực, chủ động chỉ đạo các địa phương triển khai thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cơ bản theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được xét duyệt, bảo đảm đúng các quy định của pháp luật về đất đai.

Đất đai là tư liệu sản xuất đặc biệt, giữ vai trò quan trọng trong vấn đề an ninh quốc phòng, phát triển kinh tế – xã hội và ổn định đời sống của người dân. Vấn đề dung hòa lợi ích của nhà nước, người bị thu hồi đất và chủ đầu tư thực hiện dự án là vấn đề cần được ưu tiên, vừa giải quyết quỹ đất cho mục tiêu phát triển đất nước, đồng thời giải quyết vấn đề liên quan đến đời sống, sản xuất của người bị thu hồi đất, giữ ổn định và công bằng xã hội. Nhận thức được điều đó, ngay sau khi Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật có hiệu lực thi hành, UBND tỉnh đã chỉ đạo tổ chức các buổi tuyên truyền rộng rãi đến mọi đối tượng với những nội dung thiết thực và hình thức phù hợp góp phần nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật đất đai của các tổ chức, hộ gia đình và cá nhân sử dụng đất; tập huấn về nghiệp vụ chuyên môn, giúp cho đội ngũ cán bộ công chức, viên chức nắm bắt kịp thời các quy định của Luật Đất đai năm 2013.

Với chức năng là cơ quan tham mưu cho UBND tỉnh thực hiện công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường đã bám sát các quy định của Luật, tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh triển khai thực hiện tốt công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn tỉnh. Tham mưu kịp thời giải quyết, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư để đẩy nhanh tiến độ các dự án, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và giữ vững an ninh, trật tự an toàn xã hội.

Công tác tham mưu ban hành các văn bản quy định, chỉ đạo, điều hành để triển khai thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn đã bám sát quy định của văn bản Trung ương, ban hành kịp thời, phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương đã được đa số người sử sụng đất chấp thuận, phát huy tối đa hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai như: Quyết định số 13/2015/QĐ-UBND ngày 09/4/2015 về việc ban hành Quy định một số nội dung về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Lào Cai; Quyết định số 17/2015/QĐ-UBND ngày 22/4/2015 về việc ban hành Quy định áp dụng đơn giá bồi thường thiệt hại về nhà, công trình gắn liền với đất khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Lào Cai; Quyết định số 19/2015/QĐ-UBND ngày 25/4/2015 về việc ban hành quy định áp dụng đơn giá bồi thường thiệt hại về cây trồng, vật nuôi là thủy sản khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Lào Cai; Quyết định số 39/2015/QĐ-UBND ngày 21/8/2015 về việc sửa đổi, bổ sung và đính chính Quyết định số 13/2015/QĐ-UBND ngày 09/4/2015 của UBND tỉnh Lào Cai ban hành quy định một số nội dung về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Lào Cai; Quyết định số 26/2021/QĐ-UBND ngày 14/5/2021 của UBND Lào Cai về việc ban hành Quy định một số nội dung về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Lào Cai; Quyết định số 29/2021/QĐ-UBND ngày 29/5/2021 về việc ban hành quy định áp dụng đơn giá bồi thường thiệt hại về cây trồng, vật nuôi là thủy sản khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Lào Cai; Quyết định số 15/2021/QĐ-UBND ngày 19/3/2021 về việc ban hành Quy định áp dụng đơn giá bồi thường thiệt hại về nhà, công trình gắn liền với đất khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Lào Cai; Văn bản số 765/STNMT-CCĐ ngày 30/3/2021 hướng dẫn về trình tự, thủ tục thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Lào Cai;...

Bên cạnh đó, thực hiện quy định của Luật Đất đai năm 2013, Sở Tài nguyên và Môi trường đã thành lập tổ xác định giá đất để tiến hành xác định giá đất trình Hội đồng thẩm định giá đất tỉnh, trình UBND tỉnh ban hành nhiều Quyết định phê duyệt giá đất cụ thể đối với từng công trình, dự án làm cơ sở tính tiền bồi thường, giải phóng mặt bằng khi nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án.

Về công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân có đất bị thu hồi, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các văn bản, quyết định ủy quyền cho UBND các huyện, thị xã, thành phố thực hiện quyết định thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư theo quy định tại khoản 3 Điều 66 Luật Đất đai năm 2013. Đối với các dự án chỉ thực hiện thu hồi đất, căn cứ chức năng nhiệm vụ, Sở Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với các Sở, ngành, địa phương có liên quan tham mưu cho UBND tỉnh quyết định thu hồi đất và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật và quyền lợi của người bị thu hồi đất.

Nhìn chung, công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã cơ bản bảo đảm tính công khai, dân chủ, đúng pháp luật. Việc xác định giá đất để tính bồi thường tại các dự án đã cơ bản phù hợp hơn so với giá đất chuyển nhượng phổ biến trên thị trường, cùng với chính sách hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất đã bảo đảm tốt hơn quyền lợi của người có đất thu hồi. Đội ngũ cán bộ làm công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng đã được tập huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ đáp ứng tốt hơn yêu cầu của công việc.

Tuy nhiên, công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư một số dự án trên địa bàn tỉnh còn chậm tiến độ là do một bộ phận người dân còn chưa chấp hành chủ trương thu hồi đất để thực hiện các dự án, không nhất trí về cơ chế chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, cố tình chống đối, không bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư để thực hiện dự án; Luật Đất đai năm 2013 và các Nghị định, Thông tư hướng dẫn thi hành còn một số điểm bất cập, chưa đồng bộ và chưa phù hợp với thực tế dẫn đến việc áp dụng các quy định gặp rất nhiều khó khăn; công tác đo đạc, lập và chỉnh hồ sơ địa chính còn nhiều khó khăn do nguồn kinh phí thực hiện còn hạn hẹp, do đó gây khó khăn cho công tác điều tra, khảo sát, lập hồ sơ thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; đội ngũ cán bộ thực hiện công tác giải phóng mặt bằng còn thiếu và yếu, đặc biệt là đội ngũ cán bộ địa chính xã; việc tiếp cận và cập nhật các quy định của người bị thu hồi đất còn chậm và không đồng đều, vì vậy việc tuyên truyền phổ biến pháp luật còn gặp nhiều khó khăn.

Trong thời gian tới, để tham mưu thực hiện tốt công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên địa bàn tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ tập trung tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh triển khai kịp thời các chính sách pháp luật về đất đai; ban hành kịp thời những văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện theo thẩm quyền của tỉnh. Tiếp tục tham mưu hoàn thiện các quy định về giao đất, cho thuê đất; đền bù, bồi thường giải phóng mặt bằng, tái định cư... và thực hiện đảm bảo công bằng, bình đẳng giữa quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất; đồng thời đảm bảo được tiến độ thực hiện những công trình, dự án theo quy hoạch; nhất là những công trình giao thông, các công trình trọng điểm trên địa bàn tỉnh. Cải cách và công khai thủ tục hành chính trong lĩnh vực giao cấp đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đăng ký nhu cầu sử dụng đất. Tăng cường tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ làm công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng ở cơ sở, góp phần nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.